Τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα
Τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Αλαζονεία, απληστία, ζηλοφθονία, λαγνεία, οργή, λαιμαργία, οκνηρία. Επί αιώνες η θρησκεία μας επίμονα προσπαθεί να τα χαράξει στη συνείδηση μας ως λόγους ύψιστης τιμωρίας.
Πρόκειται για ανθρώπινα συναισθήματα ή ανθρώπινες αδυναμίες πιο σωστά. Ανεξάρτητα από την ηθική τάξη της κάθε εποχής και κοινωνίας δεν παύουν να είναι επίκαιρες. Ακριβώς γιατί αυτές οι αδυναμίες είναι απόλυτα συνδεδεμένες με την ανθρώπινη φύση.
Δεν είναι μυστικό, τα βλέπουμε να εκδηλώνονται γύρω μας καθημερινά. Τα βλέπουμε στις ειδήσεις, στη δουλειά μας, στον κοινωνικό μας περίγυρο, στα πρότυπα της εποχής. Κυρίως όμως τα εντοπίζουμε στον ίδιο μας τον εαυτό.
Η θρησκεία όπως και κάθε θρησκεία είναι δόγμα. Και ως δόγμα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην εξέλιξη. Δεν είναι δυνατόν να προβάλλεται ακόμη και σήμερα η τιμωρία της κολάσεως ως απάντηση στα παραπάνω αμαρτήματα-αδυναμίες.
Θα έπρεπε πάντα -πόσο μάλλον τώρα- η καθιέρωση των 7 θανάσιμων αμαρτημάτων να υποδηλώνει απλά τον ασταμάτητο αγώνα της ανθρωπότητας να χαλιναγωγήσει τα ζωώδη ένστικτα της.
Διάβασε επίσης:Πως να βρεις το σκοπό σου
Πότε καθιερώθηκαν τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα;
Τα 7 θανάσιμα δεν ορίζονται ούτε απαριθμούνται στα Ευαγγέλια ή στην Βίβλο. Υπάρχουν αναφορές σε μη αποδεκτές συμπεριφορές όπως «μια γλώσσα που ψεύδεται» ή « χέρια που χύνουν αθώο αίμα».
Στην «Επιστολή προς του Γαλάτες», ο Απόστολος Παύλος κατονομάζει αμαρτίες όπως η μοιχεία, η βρωμιά, η λαγνεία, η ειδωλολατρία, η μαγεία, η λιποταξία, οι αιρέσεις, η ζήλια και το μεθύσι…
Η «λίστα» των με τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα δημιουργήθηκε αργότερα, από τους πρώτους Χριστιανούς μελετητές για να ξεκαθαρίσουν στους πιστούς ποιοι ήταν οι ηθικοί κανόνες της θρησκείας.
Πρώτος ο μοναχός του 4ου αιώνα, ο Ευάγριος απ’ τον Πόντο, συνέθεσε στα ελληνικά μία λίστα με θανάσιμα αμαρτήματα, που όμως αριθμούσαν οχτώ. Ήταν τα εξής: 1) Γαστριμαργία 2) Πορνεία 3) Φιλαργυρία 4) Υπερηφάνια 5) Λύπη 6) Οργή 7) Κενοδοξία 8) Ακηδία.
Τον 6ο αιώνα, ο Πάπας Γρηγόριος Α’, γνωστός και ως «Μέγας», επισημοποίησε τη λίστα. Μείωσε τα αμαρτήματα σε επτά, ενώνοντας την κενοδοξία με την περηφάνια και την ακηδία με τη λύπη, σχηματίζοντας το αμάρτημα της οκνηρίας.
Πρόσθεσε τη ζηλοφθονία και διέταξε τα αμαρτήματα ανάλογα με τη σημασία τους. Χειρότερο θεωρούσε την αλαζονεία, την οποία όριζε ως τη ρίζα όλων των κακών. Ακολουθούσε η ζηλοφθονία, η οργή, η οκνηρία, η απληστία, η λαιμαργία και τέλος, η λαγνεία.
Για όσους δεν ένιωθαν απειλή από τις επίγειες τιμωρίες, ο χριστιανισμός υποσχόταν αιώνια τιμωρία και μετά από αυτή τη ζωή. Τιμωρία σε αιώνια κόλαση. Πολύ βολικό για την εξουσία ομολογουμένως.
Γιατί κατασκευάστηκε αυτή η λίστα;
Μπορούμε αρχικά να αναρωτηθούμε γιατί κατασκευάστηκε ο χριστιανισμός. Και λέω κατασκευάστηκε γιατί ο χριστιανισμός είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα.
Είναι αδύνατον να κάνουμε πλήρη ιστορική αναφορά. Αυτό το άρθρο ίσως είναι μια μικρή αφορμή για τον καθένα, να κάνει μια μικρή προσωπική ιστορική έρευνα.
Φαντάσου μια απέραντη αυτοκρατορία στην παρακμή της. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία λόγω της έκτασης της, ήταν ένα μωσαϊκό πολιτισμών και θρησκειών. Μπορείς να φανταστείς κάποια καλύτερη ένωση όλων αυτών των πολιτισμών εκτός από μια κοινή θρησκεία;
Οι πρώτες μορφές ανεξιθρησκείας στη Ρώμη, επέβαλλαν τη λατρεία του θεοποιημένου αυτοκράτορα η οποία λειτουργούσε ως όρκος πίστης στο κράτος. Πόσο θα μπορούσε να αποτελεί ενοποιητικό παράγοντα ένας θεοποιημένος Ρωμαίος αυτοκράτορας;
Σύντομη ιστορική αναδρομή
Κατά τον τέταρτο αιώνα ο χριστιανισμός αναγνωρίστηκε οριστικά ως νόμιμη θρησκεία υπό τον Κωνσταντίνο Α΄ που κυβέρνησε από το 324 έως το 337, ενώ οι άλλες λατρείες άρχισαν να υποχωρούν απέναντί του καθώς η χριστιανική Εκκλησία ευνοήθηκε από το κράτος σε κλίμα ανεξιθρησκίας (Διάταγμα Μεδιολάνων 313) .
Κάποια χρόνια αργότερα ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α’ απαγόρευσε την αστική ελληνορωμαϊκή λατρεία και έτσι ουσιαστικά κήρυξε τον χριστιανισμό επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Ύστερα από έναν εμφύλιο πόλεμο ο οποίος εκδηλώθηκε ως σύρραξη μεταξύ του παγανιστή Αρβογάστη και του νικητή χριστιανού Θεοδοσίου, το επίσημο τέλος της ρωμαϊκής θρησκείας ήταν γεγονός.
Αν δηλαδή είχε επικρατήσει ο Αρβογάστης ενδεχομένως να ήμασταν παγανιστές. Ο χριστιανισμός ήταν στην ουσία νόμος! Νομιμοποιήθηκε από νικητές και καμία σχέση δεν έχει με τον λόγο του Ιησού, είτε υπήρξε ιστορικά είτε όχι.
Για να επιστρέψουμε στο θέμα μας, τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα όπως και οι δέκα εντολές ήταν κατά τη γνώμη μου ένας επιβεβλημένος θρησκευτικός νόμος. Ένας νόμος που κάλυπτε τα κενά του νομοθετικού συστήματος.
Για όσους δεν ένιωθαν απειλή από τις επίγειες τιμωρίες, ο χριστιανισμός υποσχόταν αιώνια τιμωρία και μετά από αυτή τη ζωή. Τιμωρία σε αιώνια κόλαση. Πολύ βολικό για την εξουσία ομολογουμένως προκειμένου να διατηρεί τις μάζες ελεγχόμενες.
Διάβασε επίσης: Η παιδεία της ευτυχίας
Τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα σήμερα
Δεν είναι παράλογο να πούμε πως κάθε κοινωνία διαχρονικά έχει τον δικό της ηθικό κώδικα. Παρόλο που κατά βάθος η ηθική είναι υποκειμενικό ζήτημα, έχουμε ορίσει κάποια αντικειμενικά ηθικά κριτήρια. Είτε έχουν προκύψει από την θρησκεία μας είτε είναι κοινωνικά καθορισμένα, δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε την ύπαρξη τους.
Στην σημερινή κοινωνία πάντως, παρατηρούμε ότι σχετικά εύκολα παρακάμπτεται η όποια ηθική για προσωπικό όφελος. Η λίστα των 7 θανάσιμων αμαρτημάτων αντί να αποτελεί πεδίο προβληματισμού για αυτογνωσία, αυτοέλεγχο και αυτοβελτίωση, στις μέρες μας έχει σχεδόν μετατραπεί σε λίστα αρετών.
Αλαζονεία
Η αλαζονεία είναι ίσως το πιο εξαπλωμένο “αμάρτημα”. Θεωρείται αρετή στις μέρες μας επειδή υπάρχει σύγχυση σχετικά με την ουσιαστική σημασία της λέξης.
Ένας αλλαζονικός άνθρωπος νιώθει ότι δικαίολογημένα έχει το ανάλογο αλαζονικό ύφος. Θεωρεί ότι υπερέχει των άλλων. Μπερδεύει δηλαδή την υπερηφάνεια με τον ναρκισσισμό. Υπερηφάνεια έχει ένας άνθρωπος ο οποίος κατάφερε κάτι μετά από προσπάθεια. Δοκίμασε τον εαυτό του και τις αντοχές του και πέτυχε ένα αποτέλεσμα συνειδητά.
Ναρκισσιστής είναι ο άνθρωπος που απλά πιστεύει αυθαίρετα ότι είναι έξυπνος, ταλαντούχος, καλύτερος από τους άλλους. Τρέφει αισθήματα ανωτερότητας και κάνει κοινωνικές συγκρίσεις. Η αδυναμία της αλαζονείας δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο έδαφος.
Απληστία
Νομίζω πως δεν χρειάζεται εξήγηση. Το πιο επικίνδυνο από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Το χρήμα, η κοινωνική θέση και τα υλικά αγαθά είναι ο βασικός στόχος της εποχής μας.
Από ψυχολογικής άποψης, είναι λογική η επιθυμία για χρήματα, καλύτερη κοινωνική θέση και υλικά αγαθά. Όταν όμως ο υλισμός γίνεται προτεραιότητα τότε οι άνθρωποι υιοθετούν και ακραίες συμπεριφορές.
Η απληστία δεν έχει να κάνει μόνο με τη συγκέντρωση πλούτου αλλά με το τι είσαι ικανός να κάνεις για να τον αποκτήσεις. Σου θυμίζει κάτι;
Ζηλοφθονία
Η τάση για εύκολη άνοδο και πρόοδο είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των ημερών μας. Η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν θέλει να κοπιάσει για να κατακτήσει αυτό που επιθυμεί. Ξεχνάμε πως το αποτέλεσμα δεν σημαίνει τίποτα.
Η πορεία προς αυτό είναι που έχει όλη την αξία, γιατί αυτή είναι που σε σμιλεύει και σε καθορίζει σαν άνθρωπο. Είναι πιο εύκολο να φθονούμε κάποιον όταν επιτύχει ή αποκτήσει κάτι το οποίο και εμείς θα θέλαμε να έχουμε. Άσχετα αν δεν έχουμε προσπαθήσει γι αυτό.
Βασικό χαρακτηριστικό της ζηλοφθονίας είναι ότι συνήθως επιθυμούμε το κακό εκείνου που έχει αυτό που εμείς δεν έχουμε. Τείνουμε πάντως να φθονούμε τους ανθρώπους του κύκλου μας. Ανθρώπους που θεωρούμε ομοίους μας. Δεν έχουμε πρόβλημα με ανθρώπους που δεν ξέρουμε ή που μας έχουν ξεπεράσει κατά πολύ σε διάφορα επίπεδα.
Λαγνεία
Το αμάρτημα της λαγνείας σχετίζεται άμεσα με την σεξουαλική ορμή. Σεξουαλική ορμή με τη ζωώδη σημασία της κι όχι αυτή του έρωτα. Είναι αυτή που δεν απαιτεί συναισθηματική εμπλοκή, δεν εστιάζεται σε ένα πρόσωπο και σχετίζεται άμεσα με το περιστασιακό σεξ.
Προφανώς βαφτίστηκε από νωρίς αμάρτημα για λόγους αιμομιξίας και στην εποχή μας σαν τροχοπέδη στον υπερπληθυσμό. Δεν βρίσκω προφανή πάντως λόγο να θέλει ο Θεός σου να νιώθεις ενοχικά για το σώμα και τις επιθυμίες σου. Διαφέρει πάντως ο πειραματισμός από τη στάση ζωής.
Οτιδήποτε ξεφεύγει από το μέτρο πάντα έχει επιπτώσεις. Επιπτώσεις στην ψυχολογία σου, στους ανθρώπους που σε περιβάλλουν, στην υγεία σου, στην κοινωνία που ζεις.
Θα έχεις παρατηρήσει πόσο επιβραβεύεται και προβάλλεται το περιστασιακό σεξ. Ο έρωτας μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και η αφοσίωση ακόμη περισσότερο.
Από τη στιγμή που ο νέος άνθρωπος καλείται να δίνει λόγο, να συνυπάρχει, να διαφωνεί, να βρίσκει λύσεις και να αφιερώνει χρόνο πνίγεται. Πνίγεται ενώ μπροστά του ανοίγεται μια θάλασσα υπερπροσφοράς έτοιμη να ικανοποιήσει τα βασικά του ένστικτα.
Δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που δεν θέλει να βιώσει τον έρωτα ως κατάσταση, σωματική και ψυχική. Που δεν θέλει τον ενθουσιασμό, την ευφορία, την δίψα για έναν μόνο άνθρωπο που θα ξυπνάει και θα κοιμάται με τη σκέψη του.
Φυσικά θέλεις να πας στο κρεβάτι με το υποκείμενο του έρωτα σου, αλλά εκείνο για το οποίο πραγματικά διψάς είναι να σου πει ότι σε αγαπάει, να σε βγάλει έξω, να ανταποδώσει τα αισθήματά σου.
Όσο για την αφοσίωση είναι μια άλλη κατάσταση ηρεμίας και ασφάλειας. Δύσκολη όταν βράζει το αίμα σου αλλά και φυσικό επακόλουθο του έρωτα σου.
Οργή
Υπάρχει μια σύγχυση ανάμεσα στην οργή και την δύναμη. Ο άνθρωπος που κατακλύζεται από συναισθήματα οργής νιώθει την αδρεναλίνη του να εκτοξεύεται. Μεθάει από αυτό το αίσθημα κυριαρχίας που τον κατακλύζει. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο βέβαια.
Οι περισσότεροι χάνουμε πια την ψυχραιμία μας πολύ εύκολα. Εκνευριζόμαστε με την κίνηση, με τη δουλειά, με τις νέες τεχνολογίες, με τους άλλους ανθρώπους. Ίσως είναι αποτέλεσμα της αύξησης του άγχους και του στρες που βιώνουμε.
Το άξιο λόγου της υπόθεσης, είναι ότι όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση οργής μειώνεται η παραγωγή κορτιζόλης στο σώμα. Της ορμόνης δηλαδή που είναι υπεύθυνη για το στρες. Οι στρεσογόνες καταστάσεις εκτονώνονται μέσω της οργής! Φαύλος κύκλος.
Λαιμαργία
Δεν ξέρω καν αν θα έπρεπε η λαιμαργία να είναι στα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Φαντάζομαι κάποτε ήταν συνδεδεμένη με την ανηθικότητα. Δεν ξέρω κατά πόσο η υπερκατανάλωση φαγητού και ποτού θεωρείται πλέον αμάρτημα.
Αμφιβάλλω δηλαδή για το αν η λαιμαργία είναι προϊόν ελεύθερης βούλησης. Κοίτα γύρω σου πόσο εύκολη είναι η πρόσβαση σε έτοιμο θερμιδοφόρο και φθηνό φαγητό και μάλιστα σε μεγάλες μερίδες. Διαφημίζεται και προβάλλεται σε κάθε σύγχρονο μέσο από την τηλεόραση μέχρι το διαδίκτυο.
Τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, τίθεται πλέον θέμα ανάγκης καθιέρωσης γαστριμαργικής παιδείας!
Οκνηρία
Ίσως το πιο καταστροφικό από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Κοινώς η τεμπελιά, δεν σχετίζεται μόνο με την αποστροφή προς την εργασία. Εξαπλώνεται σε οποιαδήποτε μορφή έργου, ακόμη κι αν πρόκειται για κάτι που μας ευχαριστεί. Η απόλυτη απραξία είναι βασική πηγή δυστυχίας.
Δεν μιλάω για μια φάση απλής τεμπελιάς που στην τελική πολλές φορές είναι παραγωγική. Η απλή τεμπελιά σου δίνει χρόνο με τον εαυτό σου, χρόνο να σκεφτείς και ν’ αποφασίσεις, ηρεμία και χαλάρωση. Το πρόβλημα της εποχής μας είναι οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους στην οκνηρία και κυρίως τους νέους.
Πέρα από τη φυγοπονία που αντιμετωπίζεται αναγκαστικά όταν κληθείς να επιβιώσεις, υπάρχουν τρεις ακόμη βασικοί λόγοι. Ο φόβος της αποτυχίας, η μη ρεαλιστική τελειομανία και οι εμπειρίες του παρελθόντος. Ο φόβος δηλαδή απέναντι στην προσπάθεια, στον πειραματισμό, στην ίδια τη ζωή.
Τα αίτια ύπαρξης των παραπάνω μπορεί να είναι πολλά… Οικογένεια, έλλειψη αυτογνωσίας, κοινωνικά πρότυπα, τηλεοπτική προπαγάνδα κλπ. Θέμα άλλου άρθρου ή βιβλίου ολόκληρου.
Τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα στον 21ο αιώνα
Οι ψυχολόγοι εντοπίζουν 7 θανάσιμα αμαρτήματα της σύγχρονης εποχής πιο κοντά στην πραγματικότητα του 21ου αιώνα. «Ευσεβής»αλήθεια, iPhonοφιλία, ναρκισσιστική μυωπία, δικαιωματισμός, τηλεφωνομανία, υπερχρέωση, ξενοφοβία. Δες τα αναλυτικά ακολουθώντας την πρώτη πηγή στο τέλος της δημοσίευσης.
Επίλογος
Η αλήθεια είναι πως πρέπει να δοκιμάσεις πολλά πράγματα σε αυτή τη ζωή. Όπως επίσης και να παλέψεις για άλλα τόσα. Άλλη ζωή δεν έχεις. Προσπάθησε να πετύχεις το μέτρο στις πράξεις και την σκέψη σου. Δεν ξέρω βέβαια πόσο εφικτό είναι αν δεν γευθείς τα άκρα.
Το πιο θεϊκό χαρακτηριστικό που διαθέτεις είναι η ελευθερία σου. Η ελευθερία να σκέφτεσαι και η ελευθερία να πράττεις όσο οι πράξεις σου δεν βλάπτουν τους άλλους. Θα βρεθείς και στη θέση του θύτη και στη θέση του θύματος στη δοκιμασία της ζωής.
Αναγνώρισε τα λάθη σου και μην τα επαναλαμβάνεις. Συγχώρεσε τον εαυτό σου και τους θύτες σου και προχώρα. Εδώ είναι ο παράδεισος και η κόλαση, για μετά δεν ξέρω.
Πηγές:
http://www.tovima.gr/science/psychology-sociology/article/?aid=397027
https://el.wikipedia.org/wiki/Ρωμαϊκή αυτοκρατορία
Θέλετε να υποστηρίξετε το amigo.gr στη λειτουργία του;
Μπορείτε να κάνετε ένα like στη σελίδα μας στο Facebook, να μοιραστείτε το άρθρο με τους φίλους σας, και να επιλέξετε τις φιλικές μας επιχειρήσεις για τις αγορές σας χωρίς καμία επιβάρυνση, από τους παρακάτω συνδέσμους:
καθώς και τα marketplaces GearBest και AliExpress.
